Η Μεσογειακή Διατροφή, η τρίτη στη σειρά εγγραφή της Κύπρου, το 2013, αναφέρεται στο σύνολο των γνώσεων, εθίμων, συμβολισμών και παραδόσεων που συνδέονται με τη διαδικασία καλλιέργειας, παρασκευής και κατανάλωσης προϊόντων στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο. Η καλλιέργεια, η συγκομιδή, η αλιεία, η συντήρηση, το μαγείρεμα και η συνάθροιση των ανθρώπων γύρω από το τραπέζι αποτελούν περιστάσεις κατά τις οποίες αξιοποιούνται εμπειρικές γνώσεις για τη φύση όπως προέκυψαν από αιώνων παρατήρηση των φυσικών φαινομένων και γίνονται ευκαιρία για συνεύρεση και ανταλλαγή αφηγήσεων και απόψεων μεταξύ ανθρώπων κάθε φύλου και ηλικίας. Βασικά προϊόντα της είναι το ελαιόλαδο, τα δημητριακά, τα φρέσκα φρούτα και οι ξηροί καρποί, μέτρια ποσότητα ψαριών, γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας, και αρκετά καρυκεύματα και μπαχαρικά. Τα τρόφιμα αυτά καταναλώνονται συνήθως με τη συνοδεία κρασιού, εκχυλισμάτων από βότανα ή άλλων τοπικών προϊόντων, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις κάθε κοινότητας. Ως τρόπος ζωής, η συγκεκριμένη διατροφή διαμορφώθηκε από το μεσογειακό κλίμα αλλά και τις ιδιαίτερες γεωμορφολογικές συνθήκες κάθε περιοχής.
Οι χώρες που συμμετείχαν στην ετοιμασία της πολυεθνικής αυτής αίτησης χρησιμοποίησαν μία εμβληματική κοινότητα για την περιγραφή της Μεσογειακής Διατροφής στην επικράτειά τους, συγκεκριμένα: Κορώνη (Ελλάδα), Soria (Ισπανία), Cilento (Ιταλία), Hvar (Brač, Κροατία), Αγρός (Κύπρος), Chefchaouen (Μαρόκο) και Tavira (Πορτογαλία).
Αγρός: η εμβληματική κοινότητα της Κύπρου για τη Μεσογειακή Διατροφή
Ο Αγρός είναι ένα παραδοσιακό χωριό στην οροσειρά του Τροόδους, στην περιοχή Πιτσιλιάς. Βρίσκεται πάνω σε μια διαδρομή του κρασιού, που διασχίζει πευκόφυτες περιοχές με αμπελώνες στις πλαγιές του βουνού, αμυγδαλιές, φουντουκιές, καρυδιές και άλλα οπωροφόρα δέντρα, άγριες τριανταφυλλιές και αρωματικά φυτά, τα οποία αποτελούν την πρώτη ύλη για την παρασκευή προϊόντων της κυπριακής κουζίνας και γενικότερα της Μεσογειακής Διατροφής. Η ποικιλία του φυσικού τοπίου, οι βυζαντινές εκκλησίες που συναντά κανείς στη διαδρομή, η εγκάρδια φιλοξενία και η διατήρηση πατροπαράδοτων εθίμων καθιστούν την περιοχή της Πιτσιλιάς γενικά –και τον Αγρό ειδικά- μία από τις ομορφότερες περιοχές της Κύπρου στην οποία επιβιώνουν γνωρίσματα της κυπριακής ταυτότητας και πολιτιστικής φυσιογνωμίας.
Η περιοχή Πιτσιλιάς, στην οποία ανήκει ο Αγρός, φημίζεται για την παραγωγή αλλαντικών από χοιρινό κρέας (χοιρομέρι, ποσυρτή, λούντζα και λουκάνικα Πιτσιλιάς), το οποίο «ψήνεται» (ωριμάζει) σε κόκκινο κρασί και καπνίζεται με την καύση γηγενών κλαδιών και θάμνων. Στην παρασκευή τους χρησιμοποιείται ο κόλιαντρος, που είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μπαχαρικά της κυπριακής κουζίνας (βλ. Γαστρονομικός Χάρτης Κύπρου, Τμήμα Γεωργίας να μπει link). Τα αλλαντικά αυτά, όπως και η τσαμαρέλα και το απόχτιν (από αιγινό κρέας) χρησιμοποιούνται ευρέως ως συνοδευτικά της ζιβανίας. Οι κάτοικοι της περιοχής φημίζονται επίσης για την παραγωγή φουντουκιών, σουτζιούκου, ππαλλουζέ και κκιοφτερκών, γλυκών του κουταλιού, αλλά κυρίως για το χαρακτηριστικό ροδόσταγμα Αγρού από αγριοτριανταφυλλιές. Στον Αγρό στεγάζεται επίσης το Επαρχιακό Γεωργικό Γραφείο Πιτσιλιάς, όπου λειτουργεί και το Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης, με στόχο την ενημέρωση και κατάρτιση των γεωργοκτηνοτρόφων της περιοχής στην καλλιέργεια ποιοτικών και ασφαλών γεωργικών προϊόντων.
Βίντεο:
Περισσότερες πληροφορίες: