Πρόγραμμα – Εργαστήρι Εκμάθησης Λευκαρίτικου Κεντήματος
Το Λευκαρίτικο κέντημα είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της παραδοσιακής κεντητικής τέχνης του ημιορεινού χωριού Λεύκαρα (Πάνω και Κάτω) απ’ όπου και η ονομασία του. Η εγγραφή του το 2009 στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO αποτελεί αναγνώριση της αισθητικής και κοινωνικο-οικονομικής του αξίας και, επιπλέον, το εντάσσει σε ένα παγκόσμιο σύστημα για την προστασία και ανάδειξη του άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, η οποία μεταβιβάζεται προφορικά και εμπειρικά από γενιά σε γενιά.
Η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO, έθεσε το 2013 σε εφαρμογή ένα πιλοτικό πρόγραμμα – εργαστήρι επιτόπιας εκμάθησης του λευκαρίτικου κεντήματος, σε συνεργασία με τον Δήμο Λευκάρων (link https://lefkara.org.cy/el/) και τον Σύνδεσμο των Κεντητριών (Σύνδεσμος Παραγωγής και Προβολής Λευκαρίτικου Κεντήματος). Το πρόγραμμα του εργαστηρίου περιλαμβάνει ατομικά και ομαδικά μαθήματα, διαλέξεις και ξεναγήσεις σε πολιτιστικούς, θρησκευτικούς και εμπορικούς χώρους και κτήρια της κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων του τοπικού Μουσείου Παραδοσιακής Κεντητικής και Αργυροχοΐας και του Κέντρου Χειροτεχνίας Λευκάρων.
Σκοπός του Προγράμματος – Εργαστηρίου είναι οι συμμετέχοντες να έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν, να αλληλεπιδράσουν και να μάθουν κοντά σε έμπειρες κεντήτριες των Λευκάρων αλλά και να δημιουργήσουν στη συνέχεια, ένα σύνολο πρωτότυπων έργων που θα αντικατοπτρίζουν και θα αξιοποιούν στοιχεία της τέχνης του Λευκαρίτικου κεντήματος, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην προβολή και διατήρηση της παράδοσης, και αφετέρου στη διεύρυνση και μετατροπή της σε νέα καλλιτεχνικά και πολιτιστικά αγαθά.
Συγκεκριμένα, εστιάζοντας στην επιτόπια παραμονή των συμμετεχόντων και τη σημασία της συμμετοχής της τοπικής κοινότητας στον σχεδιασμό και την υλοποίησή του, κύριοι στόχοι του Προγράμματος – Εργαστηρίου είναι:
α) να διερευνήσει και να προτείνει, μέσα από διαλογικές και συνεργατικές προσεγγίσεις, καινοτόμους και βιώσιμους τρόπους ανάγνωσης, ερμηνείας, προστασίας και μετάδοσης των προφορικών παραδόσεων και παραδοσιακών πρακτικών της Κύπρου,
β) να επιμορφώσει και να ευαισθητοποιήσει με βιωματικό τρόπο το ευρύ κοινό αλλά και ειδικές επαγγελματικές ομάδες, για τη σημασία της διατήρησης και ανάπτυξης των άυλων πολιτιστικών αγαθών,
γ) να δώσει την ευκαιρία σε ειδικές επαγγελματικές ομάδες να αποκτήσουν βασικές γνώσεις και δεξιότητες, για να παράγουν τις παραδοσιακές χειροτεχνίες αλλά και να αντλήσουν έμπνευση και υλικό με στόχο την αφομοίωση και αξιοποίησή τους στο δικό τους πεδίο δράσης και δημιουργίας,
δ) να ενθαρρύνει την επαφή και αλληλεπίδραση με το περιβάλλον και τους ανθρώπους που συνέβαλαν και συμβάλλουν στη διαμόρφωση, διατήρηση και συνέχιση των υπό μελέτη άυλων στοιχείων, πλησιάζοντας παραδοσιακά μοντέλα άτυπης και προφορικής μάθησης και διδασκαλίας, στα οποία κοινωνική επαφή και μετάδοση γνώσης και δεξιοτήτων συμπλέκονται οργανικά,
ε) να προωθήσει την ενεργό και συστηματική εμπλοκή της τοπικής κοινότητας και των επαγγελματιών και φορέων της παράδοσης σε δράσεις που στοχεύουν στην προστασία και συνέχισή της, παρέχοντας κοινωνικά και οικονομικά κίνητρα και τη μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων,
στ) να δημιουργήσει ευνοικές συνθήκες για την ανάπτυξη διαχρονικών δεσμών και συνεργασιών μεταξύ των συμμετεχόντων στο Πρόγραμμα και της τοπικής κοινότητας των Λευκάρων, συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα των αγαθών άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, και τέλος,
ζ) να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για τον επαναπροσανατολισμό και την εξέλιξη των προφορικών παραδόσεων και παραδοσιακών πρακτικών της Κύπρου σε νέα καλλιτεχνικά και πολιτιστικά αγαθά, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ανανέωση και στον εμπλουτισμό της σύγχρονης κυπριακής πολιτιστικής δημιουργίας.
Στοιχεία επικοινωνίας:
Δρ Αντιγόνη Πολυνείκη
Συντονίστρια Προγράμματος - Εργαστηρίου
Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO
Τηλ.: +357 22809809
Email: apolyniki@culture.moec.gov.cy
Περισσότερες πληροφορίες:
Βίντεο Πρόγραμμα - εργαστήρι 2015